ΑΡΘΡΟ (49) Πόσο μακριά είναι η Κύπρος;

Πολλοί είναι αυτοί, ειδικοί και ανίδεοι που διερωτώνται για το πως κατάφερε να κρατήσει την Ελληνικότητά της η Κύπρος για 34 αιώνες, όντας τόσο μακριά από τη μητρόπολη. Ήταν όμως πάντα τόσο μακριά από άλλες Ελληνικές περιοχές; Στα αρχαϊκά και στα κλασσικά χρόνια, η Κύπρος ήτο πολύ κοντά στον υπόλοιπο Ελληνισμό, ενώ μέχρι και το 1923 (συνθήκη της Λωζάνης), η Αττάλεια ήτο επίσης πολύ κοντά (βορειοδυτικά) στην Κύπρο. Βόρεια της Κύπρου και σε όλο το μήκος της, υπήρχαν έξι ελληνικές πόλεις: --από δυτικά προς ανατολικά-- Η Φασηλίς (δωρική), η Άσπενδος (δωρική), η Σίδη (ιωνική), η Σελινούς (ιωνική, ομώνυμη με αυτήν της Σικελίας -Σελινούντας- που ήταν όμως δωρική), η Κελενδερίς (ιωνική) και η Μαλλός (δωρική). Το 150π.Χ. ο Άτταλος Β’, βασιλιάς της Περγάμου ίδρυσε την Αττάλεια.
Οι πόλεις αυτές (εκτός από την ευρύτερη περιοχή της Αττάλειας) άρχισαν να αφελληνίζονται στα ύστερα βυζαντινά χρόνια, μετά το 1400μ.Χ. Ζούσαν όμως Έλληνες (μειονότητες) σε αυτές τις περιοχές μέχρι και το 1923, που έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών (Συνθήκη της Λωζάνης, 1923). 
Ας δούμε τι λένε και οι αριθμοί: Η Κύπρος απέχει από τις πρώην ελληνικές πόλεις που βρίσκονται στα βόρεια, περίπου 100 χιλιόμετρα. Η απόσταση μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης είναι 515 χιλιόμετρα. Αθήνα-Αλεξανδρούπολη 854, Καλαμάτα-Αλεξανδρούπολη 1054 χιλιόμετρα, Χανιά-Αλεξανδρούπολη 1.114,1 χιλιόμετρα, Ρόδος-Κέρκυρα 948,6 χιλιόμετρα. Δεν βρήκαμε για Καστελόριζο-Κέρκυρα, αλλά είναι σίγουρα πάνω από 1000 χιλιόμετρα.
Οι Κύπριοι λοιπόν, βρίσκονταν πολύ κοντά με άλλους ελληνικούς πληθυσμούς για 2.800 χρόνια (η Μεγαλόνησος άρχισε να εξελληνίζεται το 1400π.Χ., πολύ πριν από άλλες ελληνικές περιοχές), ενώ τα τελευταία 600 χρόνια μπορούμε να πούμε ότι απομονώθηκαν κάπως από τον υπόλοιπο ελληνισμό, αφού όπως διαβάσατε πιο πάνω, ο πληθυσμός των Ελλήνων που ζούσαν βόρεια της Κύπρου μειώθηκε αισθητά, μέχρι που εξαφανίστηκε το 1923.
Σημείωση: Οι τούρκοι που ζουν σήμερα σε περιοχές που για πάνω από τρεις χιλιετίες κατοικούνταν από Έλληνες (Ιωνία, Ίμβρο, Τένεδο, Καραμανία, Καππαδοκία, τα βόρεια και τα νότια παράλια της Μ. Ασίας, Πόντο και Κωνσταντινούπολη -βλέπε χάρτες-), έχουν σε κάποιο βαθμό ελληνική καταγωγή, αφού πολλοί Έλληνες προτίμησαν τον εξισλαμισμό για να απαλλαγούν από το χαράτσι και γενικά την καταπίεση. Υπάρχουν ακόμα και εκτουρκισμένοι γνήσιοι Έλληνες, που δεν δηλώνουν την ελληνική τους καταγωγή στις απογραφές, για ευνόητους λόγους.
Όμως, το γεγονός ότι η Κύπρος έμεινε για κάποιο διάστημα απομονωμένη από τον υπόλοιπο ελληνισμό, δεν σημαίνει σε καμμία περίπτωση ότι έγινε λιγότερο ελληνική. Απλά λίγο διαφορετική (πιο αρχαϊκή, εξαιτίας του ότι οι Έλληνες Κύπριοι, δεν δέχονταν εύκολα οτιδήποτε το καινούριο). Εξάλλου ο Στάνλεϋ Κάσσον*1 ήταν που έγραψε «Η Κύπρος κράτησε ακραιφνή την Ελληνικότητά της, (ακριβώς) επειδή τα σύνορα της είναι η θάλασσα και δεν δεχόταν κύματα μεταναστών». 


Υ.Γ. Όταν μελετάς ιστορία, δεν πρέπει να σκέφτεσαι με τα σημερινά δεδομένα, με τα σημερινά σύνορα, η Κύπρος σχεδόν πάντα ήτο κοντά σε άλλες Ελληνικές περιοχές. Ποιο καλά όμως μπορούν να «μιλήσουν» οι χάρτες. 

*1= Στάνλεϋ Κάσσον (Stanley Casson, 1899-1944), Άγγλος αρχαιολόγος-ιστορικός, μελετητής ελληνικών σπουδών. Από το έργο του στα Oxford Pamphlets που το επιγραφεί «Greece».


«ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ» ΕΔΩ ΖΟΥΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 600π.Χ.-330π.Χ. ΑΣΧΕΤΟ ΜΕ ΤΟ ΠΟΙΕΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ ΗΛΕΓΧΑΝ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΑΠΟ ΤΟ 300π.X. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΙΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΑΦΕΛΛΗΝΙΖΟΝΤΑΙ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΙΞΙΩΝ ΤΟΥΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΘΝΗ.



ΕΔΩ ΖΟΥΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 700π.Χ.-400π.Χ. ΑΣΧΕΤΟ ΜΕ ΤΟ ΠΟΙΕΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ ΗΛΕΓΧΑΝ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΟΧΗ. ΑΠΟ ΤΟ 300π.Χ. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΙΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΑΦΕΛΛΗΝΙΖΟΝΤΑΙ ΕΞΕΤΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΙΞΙΩΝ ΤΟΥΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΘΝΗ.
ΕΝ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΧΑΡΤΗ, ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗ.
ΑΥΤΟΣ Ο ΧΑΡΤΗΣ «ΔΙΑΦΩΝΕΙ» ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ (ΧΑΝΑΑΝ—ΦΟΙΝΙΚΗ—Β. ΑΙΓΥΠΤΟ) ΚΑΙ Β.Δ. ΑΦΡΙΚΗ. ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟΙ ΕΠΕΙΔΗ: ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΠΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΥΝΑΙΚΗ), ΑΛΛΑ ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Η ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΕΝ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΚΕΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.





ΕΔΩ ΖΟΥΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 0-1400μ.Χ. ΑΣΧΕΤΟ ΜΕ ΤΟ ΠΟΙΕΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ ΗΛΕΓΧΑΝ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΟΧΗ.  ΟΜΩΣ, ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ 1923μ.Χ. ΖΟΥΣΑΝ ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΟΤΙΩΝ ΠΑΡΙΛΙΩΝ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ, ΒΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ.   ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ, ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ, ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΗΣΑΝ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΟΙ ΑΛΛΟΕΘΝΕΙΣ. 

ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ (ΚΑΚΩΣ), ΙΣΩΣ ΕΠΕΙΔΗ ΔΕΝ ΣΥΝΟΡΕΥΕΙ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Το ίδιο ισχύει και για τις ελληνικές περιοχές βόρεια της Κύπρου. Έλληνες όμως ζούσαν εκεί μέχρι και το 1923 (ανταλλαγή πληθυσμών) όπως μπορείτε να δείτε και στον πιο κάτω χάρτη.




Εθνολογικός χάρτης του 1918   
Distribution of races in the Balkan Peninsula and Asia Minor in 1918 (National Geographic).
Εξάπλωση των φυλών (εθνών) στη Βαλκανική Χερσόνησο και τη Μικρά Ασία το 1918 (National Geographic).
Σήμερα Έλληνες ζουν μόνο στην κυρίως Ελλάδα (ελλαδικό κράτος) και στην Κύπρο. Οι υπόλοιπες περιοχές πληθυσμιακά μπορεί να μην είναι ελληνικές, αλλά κανένας δεν μπορεί να διαγράψει την προαιώνια ελληνική τους ιστορία.
Σε ότι αφορά την κεντρική Μ.Ασία, ο χάρτης δεν δείχνει (κακώς) πώς ζούσαν Έλληνες στην Καραμανία και την Καππαδοκία, ίσως επειδή ήταν μειονότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου